عیار طلا چیست؟ طلای خالص را با چه عدد یا با چه کدی نمایش می‌دهند؟
عیار مصنوعات طلا به معنای میزان طلایی است که در ساخت جواهرات و زیورآلات طلا استفاده می‌شود. هرچه عیار بالاتر باشد، یعنی طلای بیشتری در آن استفاده شده و برعکس. همچنین گفتیم که عیارطلا را از واحد کامل ۲۴ حساب می‌کنند.
در بسیاری از کشورها عدد ۲۴ به عنوان میزان طلای خالص به حساب می‌آید. یعنی طلای ۲۴ عیار از ۹۹/۹۹۹، ۹۹۵ یا ۹۹۰ بین ۹۹ تا ۹/۹۹ درصد طلای ناب دارد. مصنوعات طلا در بازار طلای ایران، ۱۸ عیار هستند و فقط شمش‌های طلا هستند که ۲۴ عیارند که درصد خلوص آنها ۹۹۹ در نظر گرفته می‌شود. روی شمش‌هایی که در بازار خرید و فروش می‌شود، عدد ۹۹۹ را در زمان قالب گیری انگ می‌زنند، که نشان دهنده‌ی درصد خلوص آن شمش است.
آیا عیار طلای ایران با دیگر کشورهای جهان فرق دارد؟
طلای ۱۸ عیار پرکاربردترین نوع طلاست. در طلای ۱۸ معادل ۷۵ درصد طلای خالص (شمش طلا) وجود دارد و چون درجه خلوص آن تقریبا بالاست، در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران، بسیار محبوبیت دارد. همین جا لازم است اشاره کنیم که در ایران طلای زیر ۷۵۰ غیرقانونی است و نباید در بازار خرید و فروش شود.
یعنی ما در کشور طلای پایین‌تر از عیار ۱۸ نداریم. این در حالیست که در شهر یزد از طلای ۲۰ عیار و در استان‌های جنوبی کشور نیز از طلای ۲۱ و ۲۲ عیار استفاده می‌کنند. بنابراین، عیار طلا‌های مرسوم در ایران ۱۸ ، ۲۱ و ۲۲ است. طلای ۱۸ عیار اغلب به صورت ۱۸K ،۱۸Kt 18ctیا ۱۸k مشخص می‌شود. البته بعضا با علامت‌های ۷۵۰ یا ۰٫۷۵ هم نمایش داده می‌شود. به این معنی که این قطعه حاوی ۷۵ درصد طلای خالص است.
طلای ۱۸ عیار یک انتخاب خوب برای خرید طلا بشمار می‌رود. به این خاطر که مصنوعاتی که با عیار ۱۸ ساخته می‌شوند اغلب دوام و استحکام بسیار خوبی دارند. عموما حساسیت‌زا هم نیستند. به طور کلی عیار طلا در هر کشوری براساس موارد زیر تعیین می‌شود: میزان ذخایر طلای آن کشور به عنوان مثال، در ایران اکثر مردم طلای ۱۸ عیار را می‌پسندند، اما در کشورهای عربی، طلای ۲۱ و ۲۲ عیار از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
طلا با عیار ۲۲ در کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس، هند و بنگلادش، پاکستان و سریلانکا مشتری آن بسیار زیاد هستند. این در حالی‌است‌که در انگلستان و روسیه اغلب از عیار ۹ استفاده می‌کنند که در آن ۳۷.۵ درصد طلا وجود دارد. مردم آمریکا هم بیشتر از طلا با عیار ۱۰ استفاده می‌کنند که در آن ۴۱.۷ درصد طلای خالص وجود دارد. نحوه سنجش عیار طلا به چه صورت است؟ عیارسنجی طلا به روش‌های مختلف انجام می‌شود که شامل عیارسنجی با سنگ محک، استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر و روش کوپلاسیون است.
۱. عیارسنجی طلا با سنگ محک و تیزآب سلطانی رایج‌ترین روش سنجش عیار طلا، روش سنتی است. به این صورت که طلا را روی سنگ کوارتز یا سنگ محک می‌کشند. سپس به اندازه یک قطره بسیار کوچک از تیزاب سلطانیِ عیار شده را روی آن می‌ریزند: اگر فلز واکنش نشان نداد یعنی عیار آن با عیار تیزآب یکی است. اگر کمرنگ شد، یعنی عیار فلز پایین‌تر از عیار تیزآب است. اگر خط طلا از روی سنگ محک به طور کلی از بین رفت یعنی آن فلز، طلا نیست یا عیار بسیار پایینی دارد.
عیار تیزآب سلطانی چیست؟
تیزآب سلطانی همان اسید نیتریک خالص است که با اصطلاح عامیانه‌ی جوهر شوره هم از آن یاد می‌شود. با اضافه یا کم کردن جوهر نمک به آن می‌توان خاصیتش برای سنجش عیار طلا را تغییر داد. مثلا برای سنجش طلای ۱۸ عیار، ۵۰ سی‌سی جوهرنمک و ۳۰ سی‌سی تیزآب سلطانی را با هم ترکیب می‌کنند. به این فرایند اصطلاحا می‌گویند تیزآب عیارشده یا اسید عیارشده.
عیار طلا کلید شاهد (کلید شاخص) نحوه سنجش «عیار طلا» با دستگاه اسپکتروفتومتر و کوپلاسیون کمی پیچیده‌تر است و فقط توسط متخصص‌ها انجام می‌شود. مثلا در روش تعیین با دستگاه اسپکتروفتومتر مقدار مشخصی از طلا را در تیزاب سلطانی حل می‌کنند. سپس با مقایسه‌ی استانداردهای مختلف و با کشیدن منحنی، عیار فلز موردنظر را معین می‌کنند.
چه فلزاتی را با طلا ترکیب می‌کنند؟
فلزهای ارزشمندی همچون پلاتین، نقره، نیکل، مس، تیتانیوم، پالادیوم، کبالت و روی. اما رایج‌ترین فلزی که در ساخت طلا استفاده می‌شود، مس است. دلیلش هم این است که مس ارزان است و به وفور هم در طبیعت یافت می‌شود. از مس علاوه‌بر استحکام‌بخشی به فلز طلا برای تغییر رنگ طلا هم استفاده می‌شود. هر چه میزان آلیاژ مس بیشتر باشد، رنگ طلا قرمزتر خواهد بود. نیکل یک فلز سفید و ارزان‌قیمت است و از آن در ساخت طلای سفید استفاده می‌شود. اما ایراد اساسی این فلز، حساسیت‌زا بودن آن است. به همین خاطر برای سفید کردن برخی از طلاها از فلزات دیگری مثل پلاتین و تیتانیوم استفاده می‌کنند. البته ترکیب طلا و پلاتین خیلی عاقلانه نیست چون Platinum قیمت بسیار بالایی دارد. به همین خاطر این آلیاژ چندان رایج نیست.
نظر شما