شاخص اقتصادی « آمادگی آینده» (future Readiness Index)

سومین ویرایش گزارش «شاخص اقتصادی آمادگی آینده» در مجمع دوحه ارائه شد. همایش «شاخص اقتصادی آمادگی آینده 2023» یک ارزیابی منحصربه‌فرد از آمادگی آینده کشورهاست که دولت‌ها را از لحاظ میزان سازگاری و به‌روزرسانی در زمینه‌هایی مانند حریم خصوصی داده‌ها، هوش مصنوعی و رایانش ابری بررسی می‌کند. همایش FREI به سفارش شرکت گوگل و توسط سازمان دکارت با همکاری سازمان تنظیم مقررات ارتباطات قطر CRA  تهیه شده است. این جلسه با شعار «ساخت یک اقتصاد دیجیتال: آیا کشور شما آماده است؟» با حضور نویسنده ویژه «گزارش شاخص اقتصادی آمادگی آینده» امسال، مؤسس سازمان دکارت، نمایندگان شرکت گوگل و سازمان ملل متحد، سیاستمداران و سیاست‌گذاران کشورهای مختلف برگزار شد.

در عصری که با پیشرفت‌های سریع فناوری، عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی و چالش‌های زیست‌محیطی تعریف می‌شود، توانایی کشورها برای انطباق و شکوفایی در مواجهه با تغییرات بی‌سابقه هرگز مهم‌تر از این نبوده است. اینجاست که شاخص اقتصادی آمادگی آینده (FREI) وارد می‌شود. چارچوبی جامع که به‌منظور ارزیابی و محک زدن آمادگی اقتصادها جهت پذیرش چالش‌ها و فرصت‌های آینده طراحی شده است. شاخص اقتصادی آمادگی آینده در هسته خود نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم در نحوه سنجش عملکرد اقتصادی است که از معیارهای سنتی مانند رشد تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه فراتر می‌رود تا طیف وسیع‌تری از عواملی را دربرگیرد و بر ظرفیت یک کشور برای هدایت پیچیدگی‌های چشم‌انداز جهانی قرن بیست و یکم تأثیر می‌گذارد.

این شاخص از طریق تحقیق و تحلیل دقیق، توسعه یافته و به سیاست‌گذاران، مشاغل و سرمایه‌گذاران بینش ارزشمندی را در مورد پویایی شکل‌دهنده رقابت اقتصادی و انعطاف‌پذیری کشورها در سراسر جهان ارائه می‌دهد. تحول دیجیتال در هسته «شاخص اقتصادی آمادگی آینده» قرار دارد، زیرا فناوری‌های دیجیتال فرصتی برای رفاه بیشتر بوده و جهت دست‌یابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل (SDGs) ضروری تلقی می‌شوند. این مورد را رهبران جهانی به رسمیت شناخته شده‌اند. آنان به دنبال ایجاد یک قرارداد جهانی دیجیتال در هنگام ملاقات در اجلاس چند ذی‌نفع آینده در سپتامبر 2024 خواهند بود. اجزای حیاتی شامل تحول دیجیتال، سیاست‌ها و مقررات دیجیتال می‌شود. این موارد همچنین در مدل شاخص اقتصادی آمادگی آینده منعکس شده است که شامل تمرکز خاصی بر سیاست‌گذاری‌های دیجیتال است.

بااین‌حال بخش دیجیتال به‌سرعت در حال تغییر است؛ به‌عنوان نمونه فقط ظهور Chat GPT و سرعت ظهور سایر ابزارهای هوش مصنوعی مولد از زمان آغاز آخرین گزارش FREI در سپتامبر 2022 را در نظر بگیرید. همایش امسال در تلاش برای هماهنگ ماندن با پیشرفت‌ها شامل بررسی جامع‌تری از سیاست‌های دیجیتال است که به حوزه‌هایی در خط مقدم فناوری‌های دیجیتال گسترش می‌یابد.

سازمان شاخص اقتصادی آمادگی آینده جهت رتبه‌بندی کشورها از یک چارچوب چهارستونی با برخی زیرشاخص‌های بیشتر بر اساس سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی، فناوری و رقابت آن‌ها استفاده می‌کند. شاخص‌های فرعی دیگر شامل زیرساخت‌های دیجیتال، محیط بازار، عملکرد زیست‌محیطی و سیاست‌های دیجیتال است. شاخص فرعی سیاست‌های دیجیتال، حکمرانی دیجیتال یک کشور را ارزیابی می‌کند. این شاخص شامل مقررات مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات، اقدامات امنیت سایبری و سیاست‌های مربوط به فناوری‌های نوظهور است.

 این گزارش یک سنجش جهانی از آمادگی آینده و تحول دیجیتال در 124 کشور ارائه می‌کند و جنبه‌های کلیدی تحول دیجیتال، از جمله سیاست‌ها و مقررات مربوطه را ارزیابی می‌کند.

 بر اساس این گزارش سنگاپور، دانمارک، سوئیس، آمریکا و سوئد در زمره پنج کشور برتر شاخص سیاست‌های دیجیتال جهانی 2023 قرار گرفتند. گفتنی است امسال قطر در رتبه هشتم جهانی در زیرشاخص (FREI) قرار گرفت. بر اساس این گزارش، عملکرد قطر به‌ویژه از نظر مقررات هوش مصنوعی، حاکمیت ابری، محتوای آنلاین، حریم خصوصی داده‌ها و انتقال داده قابل‌توجه بوده است .

کشورهای ایالات‌متحده، فنلاند، نروژ، هلند، بریتانیا و استرالیا در بین ده بازیگر برتر هستند. درحالی‌که کانادا، کره جنوبی، نیوزیلند و ژاپن در 25 رده برتر این شاخص حضور دارند. همچنین در زمینه سیاست‌های دیجیتال نیز بریتانیا، استرالیا و استونی به دلیل مهارت خود در مقررات ICT، اقدامات امنیت سایبری و سیاست‌های فناوری نوظهور برجسته بودند.

در مورد اقتصادهای نوظهور می‌توان گفت برخلاف اقتصادهای توسعه‌یافته (که نیاز به ارتقا یا جایگزینی زیرساخت‌های قدیمی دارند)، بسیاری از آن‌ها می‌توانند از ابتدا به‌جای بازسازی ابزارهای موجود، ابزارهای پیشرفته خود را بسازند. سیاست‌گذاری عمومی مناسب که حامی نوآوری در فناوری است می‌تواند همه افراد را از محاسن خود بهره‌مند کند. پیشرفت تکنولوژیکی در دسترس همگان، طول عمر انسان را در طول قرن گذشته دو برابر کرده و تنها در سی سال گذشته بیش از یک میلیارد نفر را از فقر نجات داده است. سرمایه‌گذاری‌های مبتنی بر شواهد، سیاست‌ها و ابزارهای دیجیتال، اقتصادهای نوظهور را برای پیشرفت بیشتر در سال‌های آینده مجهز خواهند کرد .

همان‌طور که در تصویر شماره 1 مشاهده می‌شود، ایران در این شاخص رده هشتاد و هفتم را در بین 124 کشور کسب کرده است. همچنین در این تصویر می‌توانید جزئیات آمار و ارقام مربوط به کشورمان ایران را مشاهده کنید.

 کشورهای مختلف با پذیرش اصول نوآوری، پایداری و فراگیری که در چارچوب این شاخص تعبیه شده می‌توانند پتانسیل کامل خود را شکوفا و در چشم‌انداز پویای اقتصاد جهانی قرن بیست‌و‌یکم پیشرفت کنند. ازآنجاکه صنعت تولید فولاد در حال عبور از چشم‌انداز پیچیده‌ای است که با تحولات فناوری، عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی و الزامات پایداری مشخص می‌شود، شاخص FREI می‌تواند به‌عنوان چراغی از بینش و راهنمایی برای مدیران ظاهر شود. مدیرانی که به دنبال پیشرفت سریع و اثبات عملکردهای خود در آینده درون اکوسیستم اقتصادی رقابتی امروز هستند. با پذیرش اصول نوآوری، چابکی و پایداری که در چارچوب این شاخص تعبیه شده، مدیران سازمان فولاد می‌توانند مسیری را به سمت انعطاف‌پذیری، رقابت‌پذیری و موفقیت بلندمدت در بازار جهانی ترسیم کنند.

تهیه‌کننده: دفتر استراتژی و اهداف

  منابع:

[1] https://futurereadinessindex.com/2023/

[2] https://dohanews.co/2023-future-readiness-economic-index-launches-at-doha-forum/

[3] https://www.qna.org.qa/en/News-Area/News/2023-12/11/0092-doha-forum%C2%A0global-launch-of-the-2023-future-readiness-economic-index

[4] https://blog.google/outreach-initiatives/public-policy/digital-fast-lane-emerging-economies/