انتخابات مرحله دوم و مشارکت حداکثری

لازمه تقویت نظام جمهوری این است که مردم بیش از پیش در صحنه‌های مختلف حضور داشته باشند و این بدان معنی است که مردم به سرنوشت خود اهمیت داده و حاکمیت نیز این زمینه را برای آحاد مردم در راستای تعیین سرنوشت خود فراهم کند.

این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که در عرصه انتخابات مردم به جمهوریت معنی بخشیده و خود را در سرنوشت‌شان دخیل دانسته و در این عرصه به طور غیرمستقیم در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها مشارکت می‌کنند.

راهکار منطقی مشارکت و دخالت مردم در بحث حکمرانی و قانون‌گذاری، بحث انتخابات است. مردم در انتخابات از جانب خودشان نمایندگانی انتخاب کرده و به آن‌ها در بحث مقررات، قواعد اجتماعی و همه معاهدات بین‌المللی وکالت می‌دهند تا از جانب آن‌ها نمایندگی کنند.

مشارکت سیاسی در ایران معاصر دستاورد مهمی به شمار می‌رود که به سادگی و بدون مبارزه به دست نیامد .در دوره مبارزات مشروطیت، انسداد سیاسی و یأس عمومی ناشی از سوءمدیریت سیاسی کشور، نخبگان و اقشار مختلف جامعه را به فکر چاره‌ انداخت. فقر، فساد، از دست رفتن تمامیت ارضی و نابسامانی فراگیر در ایران دوره قاجار لزوم تحولی سیاسی را گریز ناپذیر کرده بود.

میرزا رضای کرمانی که زخم خورده استبداد و بی قانونی حاکم در آن دوران بود، بعد از مشورت با اشخاص معروف آن زمان راه چاره را در ترور ناصرالدین شاه دید. نقل است پس از دستگیری، ملک التجار به میرزا رضای کرمانی گفته بود «آیا انوشیروان عادل پشت دروازه تهران منتظر مانده بود تو شاه را بکشی و او بیاید امور را سامان دهد»؟

راه حل نهایی تغییر ساختار سیاسی در ایران نه در حذف اشخاص، بلکه در ایجاد نهاد‌های قانونی و مهار استبداد مطلقه بود. هرچند جنبش مشروطه و مجالس اولیه در ایران بنا به دلایل متعددی ازجمله نسخه رونوشتی از غرب و سوءتعبیر نخبگان وقت از مقوله آزادی سیاسی آن گونه که انتظار می‌رفت عمل نکردند، اما مجلس در آن زمان با وجود کامل نبودن، منشأ تحولات مثبتی شد.

عزل عین الدوله حاکم مستبد اصفهان، رسیدگی به رسوایی فروش دختران قوچانی، سامان دادن به بودجه و... همگی از اقدامات مهم مجلس بود که در نوع خود برای نخستین بار شکل می‌گرفت.

در دوران رضا شاه با استقرار مجدد نظام استبدادی دستاوردهای مشروطه در معرض نابودی قرار گرفت و به جز شهید آیت الله مدرس، بقیه نمایندگان مطیع اوامر شاه بودند. در فاصله شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ خلاء قدرت ناشی از روی کار آمدن محمدرضا شاه موجب قدرت گرفتن دوباره مجلس شد که ملی شدن صنعت نفت از ثمرات مهم آن دوره به شمار می‌رود .

مشارکت ضعیف در انتخابات راه را برای ورود افرادی با شایستگی کمتر باز می‌کند و در نتیجه مجلسی ضعیف به وجود خواهد آمد که توان صیانت از حقوق مردم و قانونگذاری صحیح نخواهد داشت. انتخاب اصلح به معنای انتخاب نامزدی بی عیب و نقص و آرمانی نیست، کما اینکه اگر چنین اشخاصی به مجلس راه یابند، کمال مطلوب است؛ اما انتخاب اصلح در چارچوب نگاهی واقع‌گرایانه، به انتخاب شایسته ترین فرد از میان گزینه‌های موجود تعبیر می شود که این موضوع در سایه مشارکت بالا محقق خواهد شد.

در سایه مشارکت حداکثری است که می‌توان از مجلس به وجود آمده مطالبه‌گری کرد و نظارت عام بر مجلس شورای اسلامی در همین راستا انجام خواهد شد. بیانات رهبر انقلاب در این زمینه قابل توجه است، ازجمله در فرازی که می‌فرمایند، «مشارکت قوی، رقابت واقعی، سلامت به معنای حقیقی کلمه و امنیت انتخابات چهار خصوصیت انتخابات اسفند ماه است. باید به این پرسش پاسخ داده شود، چرا در جمهوری اسلامی انتخابات برگزار می کنیم؟ جمهوری و اسلامی وابسته به انتخابات است.